CARLOS ABAITUA HIL DA

Carlos Abaitua hil da. Otsailaren 13an betiko itzali zen, fedearekiko gizarte konpromezutik beharrean bizi diren giza taldeak zerbitzatzen aritu den apaizaren bizitza. Duela hirurogeita bost urte apaiztu zenetik gizarte salakuntza garbia eragin duen gizakume sakon eta langileak agur esan zigun joan den igandean, bere azken hilabeteak gaixotasunak ezindua eman dituela.

Aspaldiko laguna nuen Carlos. Eta hain aspaldikoa, izan ere sendi-harreman estuak direla-eta, 1957an egin genuen lehen aldiz topo, non eta Arabako Villamardones herrixkan. Ordurako, Gasteizko Gotzaindegiaren Gizarte Idazkaritzaz arduratzen zen eta aipatu herri horretan nekazal-abeltzantza ustiapen bat martxan zeukaten, arabar bizilagunik pobreentzako elikagai aproposak lortzeko prestatuta. Ordudanik gure arteko erlazioa bizi-bizia izan da, eta aitortu behar dut, kristau bezala nire apaiz erreferentea izan dudala.

Bizkaiko Berrizen 1921an jaioa, Gasteizen apaiztu zen 1946an. Erromara joan zen ikasketekin jarraitzera eta handik itzultzean arabar gotzaindegira igaro zen, ordutik hil arteko bere zeregina txiroen aldeko lana izan delarik. Askatasunaren doktrina predikatu zuen Carlosek, bere hitzak freskotasun eta gaurkotasun osoz jantzita joan direlarik beti.

Carlosi zor zaio 1956an Gasteizko Adurza auzoaren diseinua, arabar hiriburura etorkinak hainbat tokitatik iristen ari zirenean, bizitza-baldintza negargarrietan. Carlos Abaitua eta Jose Maria Setienek idatzi zuten urte hartan “Un barrio nuevo” liburuxka, eta bertan ziotenez “La Iglesia con presencia activa en el barrio es una pieza fundamental en las futuras relaciones humanas del poblado, algo así como una Iglesia indígena en medio de la cristiandad naciente”

Doktorego tesia 1964an burutu zuen Abaituak, “La doctrina sobre la libertad política en el magisterio del Papa Leon XIII” tituluarekin. Liberalismoak arriskuan jarritako balioen defentsa egiten du bere tesian, eta amaitzen du txalotzen Juan XXIII-k “Pacem in terris” entziklikan irekitzen zuen bidea.

Pertsonen arteko diferentziak gainditzeko dialogoa defendatzen zuen Carlos Abaituak. Hori bera eskatzen zuen 1965ean “Católicos desunidos” liburuan, hain zuzen integrismo eta progresismo pentsamendu ildoen zentzu peioratiboa indargabetzeko. Uste zuen edozein jarrera aldaraz daitekeela elkarrizketaren bidez, eta gizon-emakumeok gai garela, teorian kontrajarriak diren ideien arteko zubiak ezartzeko.

Diodan, aipatu liburu hori “Colección Antena”ren bosgarrena izan zela, aurreko lauen egileak Ricardo Alberdi, Gregorio Rodriguez de Yurre, Jose María Setien eta Jerez Tiana izan zirela. Goi mailako pentsalariak denak.

Abaituaren hitzak dira: “La transformación del sistema económico no puede hacerse sin el sacrificio de todos, aceptando una reducción del consumo. Para solucionar el paro hay que invertir y para invertir hay que ahorrar; por esto, la solución de la crisis económica y laboral pasa por la austeridad y por la superación de esta sociedad consumista en la que nos movemos” Ezagunak egiten zaizkigu? Gure eguneko gizartea dardaran jartzen ari den krisiari aurre egiteko esanak direla ematen du, ezta? Bada... 1982koak dira! Hain zuzen, Teologia Fakultateko Dekanoa zenekoak ditugu, eta ordurako gure sistema ekonomikoa zaharkitutzat jotzen zuen.

Carlosen aldeko elizkizunetan Jose Maria Setienek adierazi bezala, Abaituak eredua eman zuen bere konpromezuarekin, izan ere alderdi erlijiosoa ez da nahikoa egiazko ebanjelioa predikatzeko. Errealitate soziologikoa ezagutzea eta lantzea ezinbestekoak zituen Abaituak bere pastorala burutzeko. Edozein motatako krisia zein den eta non datzan antzematea lehen urratsa dugu gizartearen bilakaera itxaropentsurako. Eta hori Carlos Abaituak inork baino hobeto zekien... eta praktikatzen zuen. “Descubrió cómo debe de estar en su sitio el sacerdote, sin vivir de espaldas a las grandes necesidades de los seres que, aún sus penurias, deben de ser amados” azpimarratu zuen Donostiako gotzainak.

Abaitua kontsekuentea izan da bere kristau fedearekin. Demagogia salatzen zuen, batez ere lurreko azaletik erauzteko ezertxo ere egin gabe injustiziak kondenatzen dituztenena. Giza eskubideen defentsa, babesik gabekoen aldeko aldarrikapena, hau da, justizia soziala izan zen Abaituaren motore indartsua. Ebanjelizazioa ekintzaren bitartez daramaten horietakoa zen. Anekdota gisa aipa dezaket, berarekin izan nuen azken solasaldian, Euskal Herrira iritsitako etorkinen uhin berriko emakume islamiarrek beloa eramateko eskubideaz aritu ginela.

Baina Carlos Abaitua bere herriko seme bat ere izan zen, euskalduna, Euskal Herria maite zuena. Eta gure gizartearen zabukadek min egiten zioten. Konbentzitua zegoen euskal elizaren betebeharrik garrantzitsuenetakoa gure arteko bakea eragitea dela. Jose Antonio Pagolarekin batera publikatu zuen “Cambio social y evangelio en el Pais Vasco” liburuan idazten zuen Abaituak, 1990ean: “El magisterio de los Obispos vascos sobre la paz ha llegado poco a las bases eclesiales. Sin embargo son éstas las que se deben implicarse en lo que debe asumirse como una prioridad pastoral específica de los cristianos vascos. La pacificación condiciona el propio proceso de la fe en Euskadi. Algo habría que hacer para que las bases asuman como suyo lo que les corresponde. ¿No ocurrirá que al pueblo llano le dicen más los gestos que las palabras?

Carlos Abaituak utzi gaitu. Baina bere izpirituak gurekin jarraituko du, gizarte injustiziarik txikiena den bitartean. Egun Handira arte, Carlos!