Jaengo Ubedara
heldu nintzen atzo arratsaldean, hotzak eta elur bustiak lagun.. Eta milaka olibondok inguratuta,
Migel Hernandez poetaren hitzak eta Paco Ibañezen musikak toki hartu
zuten nire baitan. Iragan helezinera aldatu nuen gogoa unetxo batez baina
poema eta doinuak aurki itzularazi ninduten orain gordinaren
errealitatera.
Horregatik,
espainiar estatuko %27 langabetuen kolektiboari eskaini nahi nioke gaurko
hau, duintasunaren izenean ezgaitasun, gezur eta hipokresiaren
kontra altxa daitezen. Gainerako guztion babes eta ekintzarekin batera. Derrigorrez
itxaropentsuak izan behar dugu-eta.
Andaluces de Jaén,
aceituneros altivos,
decidme en el alma: ¿quién,
quién levantó los olivos?
aceituneros altivos,
decidme en el alma: ¿quién,
quién levantó los olivos?
No los levantó la nada,
ni el dinero, ni el señor,
sino la tierra callada,
el trabajo y el sudor.
ni el dinero, ni el señor,
sino la tierra callada,
el trabajo y el sudor.
Unidos al agua pura
y a los planetas unidos,
los tres dieron la hermosura
de los troncos retorcidos.
y a los planetas unidos,
los tres dieron la hermosura
de los troncos retorcidos.
Andaluces de Jaén,
aceituneros altivos,
decidme en el alma: ¿de quién,
de quién son estos olivos?
aceituneros altivos,
decidme en el alma: ¿de quién,
de quién son estos olivos?
¡Cuántos siglos de aceituna,
los pies y las manos presos,
sol a sol y luna a luna,
pesan sobre vuestros huesos!
los pies y las manos presos,
sol a sol y luna a luna,
pesan sobre vuestros huesos!
Jaén, levántate brava
sobre tus piedras lunares,
no vayas a ser esclava
con todos tus olivares.
sobre tus piedras lunares,
no vayas a ser esclava
con todos tus olivares.
=============.==========
(Gaurko honetarako bart idatzitako
itzulpena)
Jaengo andaluziarrak,
olibari harroak,
esadazue, zinez, nork
jaso zituen olibondoak?
Ez zituen hutsak jaso,
ez diruak ez jaunak,
lur apal isilak baino
lanak eta izerdiak.
Jaengo andaluziarrak,
olibari harroak,
esadazue, zinez, nork
jaso zituen olibondoak?
Ez zituen hutsak jaso,
ez diruak ez jaunak,
lur apal isilak baino
lanak eta izerdiak.
Ur hutsarekin eta
planetekin batera,
hiruena da edertasuna
enbor bihurrituena.
Jaengo
andaluziarrak,
olibari harroak,
esadazue, zinez,
norenak,
norenak dira
olibondoak?
Zenbat olibako mende
oin eta eskuak lotuta,
eguzki, ilargi beteek
zuen hezurrak hustuta!
oin eta eskuak lotuta,
eguzki, ilargi beteek
zuen hezurrak hustuta!
Jaen, altxa zaitez sutsu
zure ilargi-harri gainetik,
ez zaitez bilaka esklabu
dituzun olibondoekin.
zure ilargi-harri gainetik,
ez zaitez bilaka esklabu
dituzun olibondoekin.
=====================.
Migel Hernandezen (1910-1942) poesiari Paco Ibañezek jarri zion musika, 1969an. Jatorri euskalduneko abeslariaren kantaldia ikusi:
http://www.youtube.com/watch?v=QxeFEBSAOUs