BILATU

uztaila 25, 2011

HOY ES SIEMPRE TODAVÍA


Auskalo zenbat ikastaro eta mintegitara joan naizen nire lan bizitza profesionalean zehar! Lan eskarmentuak ez du, berez, formakuntzaren beharra asetzen eta horregatik gizon emakumeok behartuta gaude geure buruak ezagutzaz janztera, bide bazterrean derrigorrez geldituta gera ez gaitezen.

Prestakuntzaren beharrizanak hain handiak izaten diren non etengabeko birziklapenak toki hartzen du, nahita nahi ez, nor beraren lan ibilbidean. Hala ere, aitortu behar dut beti ez dela indar bertsukoa izan nire gain sentitu dudan ikasteko premia. Gauza guztietan bezala badira aldiak eta aldiak, eta batzuetan zikloia bailitzan sartu bazait prestakuntza-gogoa, izan dira ere patxadazko tarte luzeak, zeintzuetan ahazteraino iritsi zaidan ikastaroetarako joera ia-ia naturala.

Aitorpen orokor horren barruan beste txikiago bat ere egin dezaket: gutxitan joan naiz prestakuntza trinkoko klaseetara positiboki motibatua. Burmuinak mekanismo bereziak erabiltzen ditu eta “nik ez dut behar”en gisako mezuak bidaltzen dizkigu, geure gurpiltxoei ohi moduan eragiten jarrai dezagun, berrikuntza larregirik gabe. Eragozpenak fabrikatzen ditugu sarri gure baitan, urratsik ez emateko, berez, erosoak baikara, eta zenbat eta gutxiago mugitu hainbat eta lasaixeago bizi daitekeela pentsatzera hel gaitezke, nahiz eta badakigun geure buruari tranpak egiten ari gatzaizkiola.

Egon naizen ikastaro eta mintegietatik, dena den, oso garbi daukat zein izan den gehien eskaini didana eta zeini atera diodan zukurik hoberen. Duela hiru bat urte izango zen -hau da, nire ibilbide profesionalaren hondarretan nengoen- Eusko Ikaskuntzaren baitan goitik behera eta behetik gorako iraultza animikoa eragin behar zela iruditu zitzaigula arduradun batzuei. Eta Nerea Urkolarekin jarri nintzen harremanetan. Erakunde garapenean eta emoziozko gaitasunetan aditua da Nerea, bere aita Juan Luisen ondoan formakuntzako espektroan izen handia egin duena. Nerearekin lehen bilera izan eta zenbait hilabetetara Eusko Ikaskuntzakook burutu genuen ikastaroa ez daukat ahazterik.

Santiago eguneko arratsalde honetan Nerearen izena zergatik etorri zaidan azalduko diot balizko irakurleari: Nerearen azken liburua, “Hoy es siempre todavía”, amaitu dut irakurtzen, eseraldi bakar batean. Bizitza instant batean alda daitekeelako, dio azpitituluak. Egileak liburuan biktimismoa eta desmotibazioa astintzen ditu bere maisutasun osoarekin, eta hausnarketarako gonbitea izan nahi duenak irakurlearen kontzientzietan jotzen du, une aproposak den-denak direla gogoraraziz.

Eskerrik asko Nerea, zure ezagutza gurekin konpartitzeagatik. Eta segi osasuntsu, zure zientziak argi diezagun.

uztaila 18, 2011

ESPAINIAR TRANTSIZIOA EZ DA ORAINDIK AMAITU


Espainiar trantsizio deiturikoa amaitu gabe dagoela pentsatzen dugunok hamaika arrazoi eskain genitzake, dioguna horrela dela frogatzeko. Faxistak errepublikaren kontra altxatu zirela hirurogeita hamabost urte betetzen dira gaur eta medioek horren gaineko informazioarekin ilustratzen ari zaizkigu, denetariko iritziz jabetu ahal izango garelarik. Juduen holokaustoa ukatu egiten dutenak ditugun bezala, espainiar gerra justifikatzen dutenak ere badira. Areago, ez dira gutxi hondamendi itzelaren ontasunaz mintzatzen zaizkigunak, Francoren misio jainkotiarra laudatuz.

Gauza bitxia da, gerrak utzitako zaurientzako baltsamo apur bat erabili nahi izan denean –horratx, adibidez, Memoria Historikoaren Legea- espainiar eskuinak, eta teorian ezkerreko postulatuak defendatu behar zituzten askok ere- argibideak bilatzeari balazta jartzea eta duintasunezko elkar bizitzarako oinarrizko urratsak ez ematea. Eskuin horrek, nik dakidanez behintzat, ez du oraindik errefusatu faxisten altxamendua. Ez du barkamena eskatu, gerrako hiru urtean eta diktadurak iraun zuen bitartean buruturiko bidegabekeriengatik.

Adolfo Suarezekin ekindako trantsizioak bere betebeharra amaitu gabe duelakoan nago. Zauri sakonei ez bazaie egiazko sendabiderik eskaintzen, bizi-bizirik irauten dute belaunalditan. Eta gorrotoaren sustrai luzeetarako isiltasun behartua bezain ongarri aproposa gertatzen da gaizki egindakoaren gaineko aitorpenik eza. Espainiar trantsizioari batzuen eta besteen aitorpena falta zaio, elkarri eskainitako barkamen zintzoarekin batera. Hori ezik bidean mamuak nagusituko zaizkigu, etengabe.

Azpimarratu behar da, espainiar gerraren ondorengo trantsizioaren kasuan hondamendiaren mapa ezin zitekeela, inondik ere, simetriko marraztu. Gerrak garaile eta garaituak ekarri zituen; borreroak eta biktimak, bi aldeetan, batzuk majo gailendu baziren ere. Baina mapa hura modu simetrikoan adostu zen. Hala ere, trantsizioak ez du bere epea amaitu. Itxitzat ematen has gintezke, hiritarrok prest baleude espainiar historiaren berrogei urtetako orbanaz aitorpena egiteko. Baldintzarik gabe.

ETAren hamarkadetako bortizkeriak eragindako zauriak zabal-zabalik daude. Euskal gizartea gertu badago historiaren orri beltzari amaiera emateko, euskal hiritarrok derrigorrez eskaini behar diogu elkarri gaizki egindakoaren aitorpena. Azken berrogeita hamar urteotako liskar armatuak garaile eta garaiturik izan ote duen galde genezakeen arren, zalantza izpirik gabe borrero eta biktimak izan ditu. Bi aldeetan, jakina, kolore gorria alderdi batean ilunagoa den arren.

Gorrotoak ez daki zabaleraz, ezta sakontasunez ere. Gorrotatu egiten da, ala ez. Maitatzearekin gertatzen den bezala. Horregatik ezin dut barkamen partziala ulertu. Trantsizioaren amaierarako motxilarik gabe abiatu behar izan zen. ETAren ondoko egun argitsurantz ere zamarik gabe mugitu beharko gara , inoiz gure trantsizio propioa atzean utziko badugu.

uztaila 11, 2011

MUNILLA ETA SUKIA: EUSKAL GOTZAINAK OTE?


Munilla gotzainak gipuzkoar elizaren “sinpatia” jasotzen segitzen du. Orain, Donostiako Apaizgaitegian zeuden hiru apaizgaiak Iruñekora aldatzea erabaki du, berari horrela otu zaiolako. Eta kito. Eta Iruñean Francisco Perez bertako artzapezpikuaren eskuetan utziko ditu hiru gazteak, ad maiorem Rouco gloriam. Zuetariko bateon batek ez badaki, diodan, Francisco Perez aintzatsua artzapezpiku militarra dela. De armas tomar.

Egia esan, gizarte dardararik sortzen ez duten albisteen artean sailkatu beharko genuke Munillak eragindakoa, gaurko eliza ez baita gizartetik hain urruti inoiz egon. Ez naiz erreferentziaz edo “diotenez” ari; egiaztapen propioa daukat presente lerro hauek idazten ari naizenean. Gizarteko kide arrunta naiz eta kristau elizarekin burutu dut nire komunioa hamarkadatan. Baina aitortu behar dut egungo elizak ez nauela betetzen. Areago, atzera eragiten nau. Duela berrogeita hamar urte Batikanoko Kontzilioaren atartean geunden, eta artean umea nintzen arren, eliza-planteamenduak askoz ausartagoak antzematen nituen –bederen niri bizitzea egokitu zitzaidan gizartean. Gizarte grisa, baina apaiz aurrerakoi eta herrikoiekin apainduta zen hura. Gaurkoaren guztiz kontrakoa.

Gotzainez ari naizela, ez dut aukera alperrik galdu nahi, 1987-1993 bitartean Espainiako Gotzainen Konferentziako lehendakaria izandako Angel Sukia aipatu gabe. Zaldibiarra kontuz ibiltzeko txoria izan zen. Espainiar elizarik karkarenarekin lerrotua, Angel Sukiak karrera egin zuen hierarkian goi-goi mailara heldu arte. Kardinala izendatu zuten 1985ean. Gerra zibila amaitu eta bere heriotza bitartean Sukiak ez zuen euskal eliza herrikoi eta askearen alde ezertxo ere egin.

Kontuz ibiltzeko txoria izan zela idatzi dut, baina ez dakit hobeto ez ote datorkion kamaleoi animaliarekiko konparazioa. Izan ere, Angel Sukia euskal poeta izan zen, hain justu, gerra aurretik. Zertxobait gehiago jakin nahi duenak, jo beza http://www.euskonews.com/0586zbk/gaia58602eu.html helbidera. Bertan idatzi berri dut Sukiari buruzko artikulu bat. Izango diren hiru idazkiren aurrena.

Euskal poeta izan zena Gasteizko Apaizgaitegiko errektore izendatu zuten 1954an eta hamaika urtez ihardun zuen betebehar horretan. Zaldibiako seme prestu eta euskal poeta ohiaren agintaldiko aurrenekoetako erabakia, besteak beste, Apaizgaitegian euskarazko klaseak debekatzea izan zen. Hain justu, Sukiak alde egin zuenean, Sabin Salaberri aramaixoarrak hartu zuen bere gain klase horien ardura.

Munilla eta Sukia, eskutik helduta doazen bi gotzain. Nire burua, behintzat, gaurko elizaren predikutik gero eta arrotzago sentitzera ahalbidetu duten zoritxarreko bi adibide.


Argazkiak:

Munilla: http://www.ciberdroide.com/wordpress/monsenor-munilla-defiende-el-diseno-inteligente/

Sukia: www.aciprensa.com


uztaila 04, 2011

ZERGATIK EZ KAZETARI EUSKALDUNIK HAINBAT MEDIOTAN?


Interesarekin irakurri nuen lehengoan, El Paisek zekarren albistea, Martin Garitako Ahaldun Nagusiak bere lehen prentsaurrekoan euskara bakarrik erabili zuela jakinarazten zuena. “Medioetako gehiengoaren haserrea piztu zuena, informazioa behar bezala jaso ez zutelako” Harrapazak! Iñaki nire lagunak esango zuen moduan.

Hogeita hamar urte eta gero, hau! Hego Euskal Herriko gizarte-bizitzaren aldaketa ekarri zuen Francoren heriotzak (1975!) gure herri honetan gauza asko gertatu dira normalizazioaren bidean, eta horietako bat Unibertsitate publiko baten sorrera izan da, eta, beste bat, oinarrizko hezkuntza sisteman euskarazko adarrak gero eta indar gehiago edukitzea, ia-ia bere osotasunean betetzeraino iritsiz, batez ere EAEn.

Hogeita hamar urte daramazkigu euskararen bideetatik profesionalak merkatarazten eta norbaitek ez badio aukera horri heldu, berari galdetu behar zaio zergatik egin dion uko. Komunikabideetako espektroan oraindik ere mesprezu handia diote zenbait enpresak euskararen profesionalak kontratatzeari eta horixe egotzi behar zaie, argi eta garbi. Ez dago eskubiderik –eta hamaika bider pairatu behar izan dut nire bizitza profesionalean- medio lotsagabe horietako kazetariek (maiz kazetariak dira errurik gutxienekoak) informatzailea bi hizkuntzetan aritzea behartzeko. Informatzaileari berari dagokio hizkuntza hautatzea, eta kasu honetan Garitano Gipuzkoan ari zen, hau da, euskararen defentsan ari direla predikatzen diguten erdal medio horiek egoitza daukaten lurraldean. Hemengo medioek ez liokete eragozpenik jarri beharko komunikazio-hizkuntzaren hautatzeari, baldin eta egiazko gizarte eleanitzean sinetsiko balute.

Nola arraio ez dute medio horiek kazetari euskaldunik kontratatzen? Zergatik ematen diote bizkarra herri honen hizkuntza-normalizazioari? Nork eragiten dio gure herrian anti-euskalduntzeari?

Nire galdera horiek inozo batek eginak direla dirudite, ezta?

Garitano eta gainerako kargu publiko euskaldun militanteen keinuak indarra edukiko du, denboran iraunkortzen gai diren bitartean. Lerro hauetatik, eutsi gogoz lantegiari!

Argazkia: http://www.deia.com