BILATU

urtarrila 31, 2022

BALIO-IRAULTZE ARRISKUGARRIA

 


Duela egun batzuk, lagun batek adierazi zidan semeak esklabo bihurtua egotea leporatu ziola, bizitza osorako ohiko lanera; mutilaren ustez, behar alienagarrira kondenatutako emakume gizaraxo bat zen. Nire adiskidea, bere lanbide apal eta ohoretsuan egunero ordu piloa sartu arren kostata ateratzen ari da aurrera bere familia, ama behargin zintzoaren helburu eta desio nagusia dena. Ideia horretan, ordea, ez du amore ematen bere ahaleginean, semearen ateraldi mingarriak izpirituan orbainen bat utz badiezaioke ere.

Lagunak gertatutakoa kontatu zidanean, harritu egin nintzen semearen baieztapenak adierazten duen balio-iraultze arriskutsuarengatik, kontuan hartuta semearen lana janari prestatuak motorrean banatzea dela, normalean gaueko ordu txikietan, eta ordutegirik eta, jakina, soldata-baldintza finkorik gabe.

Mutikoarentzat esklabismoa egunero kanoiaren oinean egon beharra da, egoera ekonomiko apal batetik familia nekez aterako duen soldata baten bila. Berarentzat, dirudienez, ezarritako oinarrizko lan-arauak errespetatzen ez dituen enpresa bateko pieza izatea askatasunaren sinonimoa da... nahi duenean nagusia popatik hartzera bidal dezakeelako. Hori bai, diru sarrerarik gabe, bere motxila bera bezalako gazteekin partekatutako bere egungo etxetik jasoko zuen, eta gurasoen etxera itzuliko zen amaren babak jatera. Eta bere askatasunaz disfrutatzera, noski.

Argazkia: Ekain


urtarrila 24, 2022

BOTEREA EZ DA BEREZ AUTORITATEA

 


Goizeko kafea hartzen eta eguneko albisteak mugikorrean irakurtzen nituen bitartean, alboko mahaian eseritako adin ertaineko bikote baten elkarrizketak harrapatu nau. Gauza batek harritu nau: ez ziren Covid madarikatuari buruz ari, ezta espainiar borbon exiliatuaren suhi gasteiztarraren gain ere. Boterea zuten mintzagai, botere politiko, ekonomiko eta erlijiosoa.  Euren arteko solasaldiaren oihartzuna garbi iristen zitzaidan, nire aldetik antena ipini gabe.

Deigarria egin zait, botere horiek gure gizartean duten eraginaren errealitatea defendatzeko zerabilten sutasuna. Botere horien batasunak ezarritako ordenarekin bat zetozen, beren ustez, bat egite hori demokraziaren oinarria bera baita. Egia esan, esku hartzeko gogoa izan dut, baina hain gazte ikusi ditut, nahiago izan dudala aukerarik ez ematea “aitona, zu zure gauzei” esateko.

Nire adinekook ezagutu ditugu, ondo ezagutu ere, aipatutako hiru botereak, diktadura gogaikarri batean erabat ezarriak. Horregatik, ezin da nahastu boterea autoritatearekin. Kontzeptu hori ez da hain ukigarria eta izateko modu batetik hurbilago dago. Euki daiteke autoritatea botererik gabe, izan ere autoritatea pisu moralaren zuzeneko emaitza da, portaeran agertzen diren balio pertsonalen multzoarena. Eta autoritate horrek begirune eta miresmena sor ditzake… eta, berez sortu egiten ditu. Boteretik jaiotako autoritateak, aldiz, arbuioa eta gogaitasuna, besterik ez.

Argazkia: legit.ng

urtarrila 17, 2022

ISABEL BRITAINIARRA ETA DUBAIKO LEHENGUSUA


Monarkia arriskuan ez jartzeko ahaleginean, britainiar subiranoak semeari errege-atributuak kendu dizkio, tradizioaren arabera Jainkoarengandik datozenak. Ez dakit soldata eta gainerako prebenda ekonomikorik gabe utzi duen, hau da, pertsonaia txit goren horiek gainontzeko hilkorren gainean zamalkatzea ahalbidetzen dizkieten bitartekoak.

Aipatu txori horrek pinu baten adaburu bezain mutur handia erakutsi du orain arteko bere bizitzan. Baina, edozein modutan, gaur egun Dubaiko urrezko erbesteratua den bere amaren lehengusu eta espainiarren errege ohiarena baino txikiagoa. Horretaz, Juan Carlos I lehena ere izan da engainu, ebasketa, eragin-trafiko, kapital-zuriketa eta abarretan. Errekorra. Baina...

Badirudi espainiarrak oso harro daudela beren “ohia” ukiezina izateaz. Nahi izan duena lapurtu izana eta, Jainkoak agintzen duen bezala, txorizoa papereztatu beharrean espainiar gizarteak  txoritxo borbondarraren itzulera-datari buruz eztabaidatzea, ene ustez, alienazio gaindiezinaren sintomak dira. Itxuren arabera, lehengu-lehengusinaren Jainkoak ez dira berdinak. Esku diferenteek koroatu zituzten.

urtarrila 10, 2022

UKONDOZ UKONDO


Urtearen estreinaldiak eta igartzeko zailak diren uretan berriz ere murgildu behar izateak ezinegona dakarkiote erantzukizun apurreko edozein izpiritu arduratsuri. Gure ingurura begiratu eta mundua oraindik ere presio-eltze bat eta handikien haran jasanezin bat dela ulertzea ez da proba zaila. Bi hanken gainean tentetzen hasi ginenean bezain arduragabeak izaten jarraitzen dugu. 

Hartu makulua eta ibili, esango lioke Bibliako esaldiak, ezezagunaren aurrean abenturei ekin behar dien zalantzakorrari, azken hori gainditzen duen ezinegonari erreparatuz. Baina ibili! Ibili lagun hurkoaren ondoan, ukondoz ukondo, oihan basatian ezkutatu gabe, ihesean ezer gutxi aurreratuko baitu zalantzaz eta beldurrez beterikoak.

Eta lasai ibili, atseden hartu behar dugunean, itxaropena berreskuratu ahal izateko moduko gerizperen bat aurkituko baitugu. Bitartean, jarrai dezagun bidea egiten, zer den oso ondo jakin gabe ere, hainbeste erakartzen gaituen horren bila. Lagun hurkoarekin ukondoz ukondo idatzi dut, eta ez hura ukondoarekin joaz. Ez da berdina. 

Argazkia: JMVM



urtarrila 03, 2022

ARRAUNEAN ETENGABE

 


Amaitu genuen urte arraroa, hiritarron egonezina pilpildu egin zuen kalendarioa. Egun kopuru bera, bata bestearen atzetik bidera atera zitzaizkigun sorpresak adina, hurrengo pausoa behar moduan emango ote genuen une oro zalantzan jarriz.

Txoko honetan idatzi dut beste noizbait, bizitzaren ibaiak etengabeko bihurguneak oparitzen dizkigula, ondoren azalduko zaiguna ezkutatzen digutenak. Erabakiak etenik gabe hartzea da bizitza. Eta ur zurrunbilo bakoitzean, baimendutako kontrol-elementu bakarra diren arraunekin nola aritu behar dugun da ariketarik konplikatuena, ahaleginean hondoratuko ez bagara. Hamabi hilabete igaro dira albiste ezkorrek inguratuta, ohitu egin gara etengabeko “bizitzarik gabe” batera, eta erresistentziarako gaitasuna galtzear dugula esan genezake, higatu egin garela dirudi. Eta hori ez dela horrela dioenak gezurra dio.

Baina ibaian aurrera jarraitzen dugu, ur lohiak jaitsi arren, eta ez dugu hurrengo bihurgunez haratago ikusten. Arraunak askatuko ditugu, ordea? Ezta pentsatu ere! Geratzen zaizkigun indar apurrekin banku finkora eserita egongo gara, estroboak toletetan finkatuta, helmugara iritsiko garela ziur.