AKADEMIKOEN ZORROZTASUNA

Akademiko izateak ez du zorroztasun zientifikoa bermatzen. Bistan da intelektoa baldintzatua dugula hainbat eta hainbat eragile subjektiborekin eta gizon-emakumeok ahaleginak egin behar ditugu etengabe lege orekari eusteko.

Horra hor, adibidez, espainiar historiaren gainean sortutako eztabaida, erreakzio eta kontraerreakzioak, Historiako Erret Akademiak publikatutako Hiztegi Biografikoa dela-eta. Estilo desbideratu lotsagarri eta salagarrian parapetatuak, akademikoak gai izan dira idazteko, hain justu, kontzientzia-zentzurik txikiena ere duen edonork dakiena desitxuratuz. Onestasun etikoa -erredundantzia!- zer den ere ez dakitela garbi utzirik, labirintu oker, ilun eta gezur-tranpaz osatutik bideratu nahi izan dute hiritargoa, helburu bakar batekin: denborak gezurraren alde jokatzen du eta -mitifikaziorako tranpolina ahalbidetuz- ahazturak historia interesatua indartzen du, betierekotuz.

Espainiar historia ofizialak hamaika adibide eder eskaintzen ditu horretaz Don Pelayo eta Franco bitartean, Errege Katolikoak, borboiak eta enparauak barne. Gu umetxo ginela erakutsi ziguten historiaren nondik norakoa diktadurapean bizi izatearen ondorio zuzena genuelakoan geunden eta egoera politikoa konpontzeaz bat urak beren onera etorriko zirela uste genuen. Baina diktadorea aspaldi joan zitzaigun –espero dut infernura- eta ikusten dudanez historiaren errekak lehengo ubidetik segitzen du.

Espainiaren gizarte ibilbidea beldurra sortu adinako erakusle ugari uzten ari da azken urteotan. Eskuin garratzerako joera geldiezina atzerakoikeria kabernarioa sendotzen ari da eta arlo guztietan nabarmentzen zaizkigu ondorioak. Ezker muturrik gabe, espektro politikoa otzandu egin da zaldun ahaltsuaren -Quevedo dixit- esanetara. Eta Historiako Erret Akademiaren jokaeraren kontra erakuspen solido, indartsu eta aurrerakoia gauzatu beharrean... jauregiko inguru zirriborrotsuetan galdu zaigu, "a mi que no me toquen" higuingarriak geldiarazia.

Akademikoak ez dira zorroztasun zientifikoaren paradigma. Hori bagenekien lehendik ere, ezen zorroztasunaren ezinbesteko baldintza aldez aurreko zintzotasuna da. Eta hemen behintzat nor bere buruarekin zintzo izatea ez da aintzakotzat hartzen den balorea. Ezta mundu akademikoan ere, batzuek ideializatuta eduki dezaketen arren. Baina zientzia-kolektibitate multzo handi baten jokaera salatzeaz gain,  behartuta gaude gero eta ozenago arbuiatzera kasta politiko sasi ezkertiarraren maltzurkeria. Egiaztapen mingotsa da, eskuinak ostera ere partida irabazi diela.

 

 

Argazkiak:  conocimiento.incae.edu // eportafoliomcytejchuizar.blogspot.com