125 URTE

Perunezarra

Euskaldunon begirunea historian inork bereganatu badu, hori On Joxe Migel izan da. Ziur nago izen horrekin nahikoa dela Ataungo Barandiarani buruz ari naizela ulertzeko. 

Ehun eta hogeita bost urte beteko dira asteazkenean, abenduaren 31,  OJMB munduratu zela Perunezarra baserrian eta ikerlari eta irakasle gisako bere bizitza-ibilbideari erreparatuz jakintsu ataundarraren ikasgaia inoiz baino beharrezkoagoa zaigulakoan nago. Ez daukat horrezaz zalantzarik, Barandiaranen  zientzia-pulpitutik gehien irradiatutakoa humanismoa izan baitzen,  haren diskurtso intelektuala balio ezilkorrarekin kutsatu zuena. 

On Jose Migel, Leze Txikin, 1957an

Arkeologo, antropologo, pentsalari, euskaltzale, apaiz eta herritar konprometitua izatezko nortasuna lagun hurkoarenganako  giza-harremanen premian eraiki zuen On Joxe Migelek eta horrexek ahalbidetu zion  gizartearen errespetu eta miresmena. 

Maitasuna maitatzeagatik gogoratua izatea gustatuko litzaiokeela esan ohi zuen Barandiaranek. Ez zuen beste kalifikaziorik nahi,  funtsean horixe egin baitzuen beti  Gasteizko apaiztegiko ikasgela hotzetan  zientzia eta kultura haziak ereiten  hasi zenetik. Amaren gizabideko iturri agortezinetik ikasitakoaren zipriztinez busti zuen OJMB-k  bere ekarpen zabala. Eta zientzia hutsa maitasunaren izpiekin argitu zuen. Horregatik aldarrikatu behar dugu etengabe zientzialari erraldoi horren irudia.

Argazkiak: Jose Migel Barandiaran Fundazioa 

SANTAMASAK, FERIA BAT BAINO GEHIAGO

Ohiturak mende askotakoak direnean gauza serio batez hitz egiten ari gara. Bizi garen gizarte superarinean ekimenen bat bizpahiru aldiz errepikatzen denean ohitura bilakatzen dela esan ohi zuen nire adiskide batek. Eta hirutik aurrera emanez gero tradizioa bihurtzen dela, automatikoki. Abiadura kontrolaezinaren ondorioak dira horiek, aldakuntza sistematikoaren apoteosia. 

Gaurko koordenada horietatik nola deitu beharko genioke seiehun eta hirurogeita hiru urteko ekintza bati? Auskalo! Horrenbeste urte dirauen edozein elementuri errekonozimenduzko aitorpenak egin beharko litzaizkioke edozein tokitatik begiratuta, iraupenak berak elementuak zerbait on baduela adierazten baitu.

Arrasateko Santamas feriak 1351an ditu erroak ongi sustraituta eta oraindik ere bere gerizpea eskaintzen du, hastapenetako hiru egunetatik gaurkoa bakarrik geratu zaion arren. Aldatu egin da testuingurua, aldatu zaigu gizarte konportamendua, bilakaera sakona erakutsi du giza mosaikoak ... Baina berezko bere nolakotasunetan aurrera segitzen du feriak, azken finean hiritarron kolektiboak aingura animikoari eusteko premia baitu, beste kontsiderazio askoren artean. 

Arrasateko kaleak jendez beteko dira gaur, auskalo zeren bila eta zeinen deira. Izango al du zerikusirik fenomeno horrek oroimen katartikoarekin? Jatorrira itzultzeak buru, emozio eta izpiritu garbiketa suposatzen du eta gutxienez urtean behin horren erritoan murgiltzen gara.

Argazkiak: JMVM 

SANTAMAS JAIEI BURUZ ZERTXOBAIT GEHIAGO

http://txemax3.blogspot.com.es/2012/12/santamasak-1890an-panoramarik-ez.html

http://www.euskonews.com/0148zbk/gaia14804eu.html 

 

 

MAITASUNAREN AMA BIRJINA, MELILLAN

Maitasunaren Ama Birjina, Malagan

Ondoko lerroak kristau jarreratik daude idatzita. Kultura horretan jaio eta hezi ninduten eta sinesmen horretatik bideratu ditut nire urratsak orain arte. Eta zahartxo samarra naiz aldaketekin hasteko. Argibide horren ostean, noan harira. 

Irakurri nuen lehengo astean espainiar Barne Ministerioan ahaleginak eta bost egiten ari direla, Malagako Maitasunaren Ama Birjinari polizia-merituzko domina emateko. Denboran urtebete inguru atzera egin beharko genuke dominari buruzko notizia horrekin topo egiteko. Niri dagokidanez, albisteak asaldatu egin ninduen orduan, pertsona normal bat halako ergelkeriak sortzeko gai ote den ikaratuta. Eta nire buruari itaundu nion Barne Ministerioa subnormalen esku ote zegoen.

Melillako hesia

Dena den, eguneroko berri jario aluzinantearen zurrunbiloan harrapatuta, aitortu behar dut Ama Birjina eta polizia-merituzko zorioneko domina lotzen zituena zeharo ahaztu nuela. Baina berriz ekarri didate gogora, jakin dudanean Ministeriotik jo eta ke ari direla zenbait instantzia zibiletik istorio ulergaitz horri ezarritako errekurtsoa ezereztatu nahian. Eta egiaztatu dut, baietz, ergel sakona izan behar dela helburu zentzugabe horri eusteko. 

Jesusek burua jasoko balu, zazpi isatsetako zigor batekin kenduko lieke giza espezimen lerdo horiei kristautasunarekin jolasteko gogoa. Edo, agian, kotoizko froga jarriko lieke: gai izango al da Maitasunaren Ama Birjina, bere dominaz eta guzti, Melillako irudi itzelak ekiditeko?

Argazkiak: eldiario.es ; elpais.es

BILAKUNTZAN ETSITU GABE

Yosef Garfinkel arkeologo israeldarrari entzun nion lehengoan Itun Kutxaren bilakuntza etengabeari eustea derrigorrezko ariketa dutela judutarrek, nahiz eta - berak zioen moduan- zorioneko Kutxa bera giza irudimenaren ondorio hutsa izan daitekeen. Ezen- azpimarratzen zuen Jerusalengo Hebrear Unibertsitateko irakasleak- Kutxari balioa ematen dion elementua muga gabeko bilatze hori da eta ez beste ezer. 

Garfinkelen aburukidea naiz, erabat, animalia mugatuak garen gizakioi bideko harriak behin eta berriz zapaltzea baitagokigu, norabide onetik goazen ez jakin arren eta inora helduko ote garen zeharo ezezaguna bazaigu ere.

Ahaleginean erre behar ditugu esperantzen ertzak eta horrexen beroari eskaini behar dizkiogu indarrak oro, inoiz gure baitan itxaropenaren fruitua onduko ote zalantza gorrian jartzen dugun batera. Barne dardara nekagarrian datza bilakuntzaren balizko konpentsazio bakarra. Askatasuna, maitasuna, justizia, zerua, zoriontasuna ... eta gainerako xede ukiezin bezain ulergaitzak atsedenik gabeko bilakuntzaren bitartez bakarrik erdietsiko ditugu, amaierarik ez duen saiakeran etsitu gabe irauteak eskainiko baitigu bila ari garen saria.

Argazkia: Tere Anda