GARIZUMA, RAMADAN ETA BESTE

Nik uste dut adinean aurrera egin ahala, harridurarako ahalmena gero eta luzeagoa bihurtu zaidala bizitzaren arlo guztietan. Beharbada, zaintza pixka bat jaitsi dudala da gertatzen zaidana, gero eta ekarpen gutxiago egin baitiezaioket mundu honen etorkizunari, bestaldetik egunez egun zoroago ageri dena.

Duela egun batzuk Marco Rubio AEBko estatu idazkaria ikusi ahal izan genuen hedabideen aurrean bekokian gurutzea markatua, Garizumaren hasiera ematen duen asteazkenean errautsak jasotzera eliza batetik pasatu ostean, ziurrenik. “Hemen nago” predikatzen ei zuen kubatar jatorriko pertsonaiak, ene ikuspuntutik kristau-yoruba sinkretismoaren erakustaldi batean. Eskuinarekin lerrotu ez diren hedabideetan Rubio jaunaren jarrerari buruzko kritikak eta txantxak ez dira falta izan.

Orain dela gutxi ere Anoetan eten egin zuten bertakoen eta
ingelesen arteko partidua, zelaian zeuden zenbait futbolarik beren Jainkoari eskerrak aurkeztu ahal izateko, euren kredoak agindutako barauari amaiera emanez. Eta komunikabideek – denek- kazetaritza onaren ohiko asepsiarekin jaso zuten albistea, gertatutakoari buruzko kritikarik edo txantxarik sartu gabe. Mendietako gurutzeak suntsitzearen alde daudenen aldetik ere ez nuen inolako iritzirik ikusi. Bide batez, futbol zelaiko kasu honek frontoietan eguerdiko Angelusen desagerpena ekarri zidan gogora, garai hartan argudiatuta, besteak beste, jokoa moztuz gero pilotariak hoztu egiten zirela. A! Eta, badaezpada ere, bere Jainkoari otoitz egin nahi dionak - Marco Rubio edo goi mailako futbolistak badira ere-  horretarako ahalbidetutako tokietan egin behar duelakoan nago, bera bezala pentsatzen ez dutenak aztoratu gabe.

Bada, jaun-andreok, egunez egun frogatzen ari gara gizonak eta emakumeak oso animalia hipokritak garela, eta kasu bakoitzean egokiena zaigunaren arabera jarrera bat edo beste hartzen dugula. Horrek, eta hasieran esandakoaren kontraesana bada ere, ez ninduke batere harritu behar.

FARMAZEUTIKAK

 

Hego Euskal Herrian egindako inkesta berri batek argi erakusten du 15 urtetik gorako herritarrok sendagaiak hartzeko joera dugula. Ez da ezer berria, adinagatik ikuspegi historiko zabalagoa dugunok gogoratzen baitugu ohitura hori errealitatea izan dela gure bizitzako aldi guztietan, intentsitate gehiago edo gutxiagorekin etapa bakoitzean, eta -zorroztasun zientifikorik gabe baieztatzen dut- etengabe hazten ari den joera dugu.

Sendagaiak hartzen ditugu, askotan beharragatik. Baina, gehienetan, modu induzituan medikatzen gara, eta telebistak etengabe ekartzen digun iragarki komertzial mordoari erreparatu besterik ez dugu, farmazialaria publizitatean gehien inbertitzen duen sektoreetako bat dela konturatzeko, eta ez, hain zuzen ere, gizateriaren osasun hoberenean interesatuta dagoelako, baizik eta bere finantza-emaitzen egoera onari begira lan egiten duelako, izan ere horregatik dago merkatuan.

2020ko krisiaren ondorioz, farmazia industriak botika berri eta eraginkorren ikerketan eta garapenean egindako inbertsioak erretiratu zituen, eta horrek gobernuaren esku-hartzea ekarri zuen momentuko beherakadaren ondoriozko zulotik ateratzen lagunduz. Eta goranzko martxa batean, farmazia konpainien kontuak berriro ondu ziren, irabazi lotsagarriekin.  Panorama globalari begiratu besterik ez dugu egin behar ziurtatzeko farmazia-enpresek behin eta berriz azpimarratzen dutela irabazi handiak behar dituztela berrikuntzan eta I+Gan inbertitu ahal izateko. Hala ere, hasieran esan bezala, gehiago gastatzen dute arlo komertzialean eta marketinean, ez aipatzearren borondateak erosten xahututakoa.

Duela urte batzuk Mugarik Gabeko Medikuen txosten batean irakur zitekeen farmazia-enpresa batek sendagai berri baten ikerketaren kostua 1.000 milioi eurokoa dela dioenean, erraz hazten ari direla zifra hamar aldiz. Eta gero derrigorrezko galdera datorkigu: inbertitutako dirua ez al da gehienbat funts publikoetatik ateratzen? Unibertsitateetako ikerkuntza, gobernuaren  berarena, onura fiskalak... kontuan hartzen al dira enpresa hauen irabazi-egarria murrizteko? Patenteak farmazia enpresaren izenean erregistratzen dira. Nork jartzen du ordena sektore honetan? Non daude sendagai generikoak?

Automedikazioari buruzko inkesta bat aipatzen hasi naiz eta berriro diot pertsonok oso inpresionagarriak garela, batez ere geure osasunari dagokionez. Eta farmazia industriak asko daki horri buruz.

Argazkia: BBC