BESTE HIZKUNTZETARAKO ITURRIA

Euskararen jatorriari buruzko hitzaldi baterako deia egin zidaten lehengoan Arrasaten eta biziki eskertu nuen gonbitea, aspaldiko partez gure hizkuntzari

buruz entzun dudan mintzaldirik atseginena izan baitzen. Gorputza eta gogoa lasai utz ditzakezun une horietakoa gertatu zen, hizlariak zioena xamur asko irents zitekeela, publikoari teoriarik bitxienetakoa irudi zekiokeen arren… edo, apika, horrexegatik. Benetan disfrutatu nuen ordutxo bat gehiago iraun ez zuen adibide praktikoz jositako aurkezpena.

Euskararen sorrera denborako gau ilunean kokatu behar delakoan gaude gutariko asko eta balizko datak bost axola badit ere, beti da polita teorietako ur bihurrietan murgil egitea, inolako tesi ortodoxorik bilatzeko asmorik gabe. Iragan eguneko mintzaldiak historia aurreraino eraman gintuen, artean hizkuntzak « inbentatu » barik zeuden garaietaraino, alegia, eta lehen euskaldunak irudiarazi zizkigun hizlariak. Leizeetako protoeuskaldun haien ekintza eta gauzak izendatzeko erabilitako soinu primitiboen lagin zabala aurkeztu zuen, arnas, eztul, hotz, sudur, haitz, hatz eta beste hamaika berbaren nondik norakoaz bere iritzia eskainiz.

Hizkuntzalariek diotenez, hizkuntz batetik bestera desberdinak ditugu erregistro fonologikoak, egia bada ere hizkuntza kultua transmisio idatziak sortua dela - gaztelerak erromantze eta lateran ditu iturri hurbilak- eta hitz soinuen inbentarioek antzerakotasun minimoa badutela. Euskararen aurreko erreferenterik ezak, ordea, abiapuntu ilunean jartzen du beste hizkuntzatarako gurearen ekarpen zalantza gabea. Eta, batek daki!, maileguen katearen abiapuntua liteke gurea.

Agian horregatik bide zioen Koldo Mitxelenak, euskara ere gurea dela. Aurrera Iosu.