BILATU

martxoa 25, 2019

GUK ELIKATZEN DITUGU


Umearen logika aplikatzen ari da gaurko eszenategi politikoan. Gogoratzen al duzu, irakurle estimagarria, txikiak gineneko gure adinekoekin haserretu eta borrokan hastear erabiltzen genuen zemaia? “Eta esaten badiot nire anaiari (lehengusu, aita, kaleko indartsuak, jainkoa...)?" Lehiakideen arteko nagusitasuna bakoitzak bere aldera “eraman” zitzakeen laguntzaileen indarrez erabakitzen zen... Egia esan, anaia ez zen inoiz azaltzen, ezta lehengusu, aita, kaleko indartsuak edota jainkoa bera ere. Beraz, ez zen ezer erabakitzen norgehiagoketa dialektiko hartan.

Egungo eztabaida politikoak antzeko bidetik garamatza: adimenaren logikari bizkar emanda, zurrunkeria itsuaren aldeko apustuan oinarritzen da erabakia. Gatazka jarraikia elikatzen da,  muturretatik disparatzen ari, eta emozioaren presioa da arma hilgarria. Batzuetan eskuineko muturrekoek irabazten dute bataila; besteetan ezkerrekoek. Baina gerrak horretan irauten du, gerra izaten, inork ez baitu auziaren erroak non dauden ikertu nahi.

Politikoak tele-set batean ari dira, reality show etengabean, eta haurtzaroko ume haiek bezala, bakoitzaren anaia, lehengusu, kaleko indartsu eta jainkoari egiten diete dei, beste muturrekoa zapaldu eta txikitzeko helburuarekin. Bada diferentzia bat, dena den, haur haien eta oraingo politikoen borroketan: hartan inor ez zen kaltetuta gertatzen. Egungoan, aldiz, hiritar zibilok gara galtzen dugunok... hiritarron botoari esker. Guk elikatzen ditugu.

Argazkia: JMVM 

martxoa 18, 2019

FRANCORI EZ APLIKATU, MESEDEZ!


Jakin ahal izan dugunez Francoren gorpua  ekainaren 10ean aterako dute hilobitik, askoren pozerako eta batzuen haserrerako. Asko gara, bai, berria atsegin dugunok, baina horien artean nagoen arren kezka puntu batek ere ikutu nau, arestian komunikabideetan irakurri ahal izan dugun albiste batek eraginda. Ez dakit nola hartu behar dudan gainera datorkiguna, izan ere horren aplikazio zuzenak ustekabe galanta eman liezaguke. Esplikatuko naiz.

Scientific Reports zientzia aldizkariak adierazi berri duenez, zientzialari talde batek, laborategiko esperimentu batean denboraz atzera egitea erdietsi du. Segundo baten milioirena izan bada ere, atzera joan ei dira denboran eta zientziaren branka iraganari begira jarri dute. Ametsik desiragarrienak ... baina baita beldurgarrienak ere dantzan hasi dira, beraz, hainbatengan, etorkizunak zein nolako iragan ekarriko ote digun zain.
 
Niri, aurreratu dudan bezala, bi albisteek sentsazio kontrajarria piztu didate, izan ere zientzia aplikatuko balitzaio Francoren momiari... ostera jar gintezke 1936ko uztailean eta kasu horretan tristezia, ikara eta tragedia bihurtuko litzaiguke askori poza. Badaezpada ere, Scientific Reportseko burutsuei idaztekotan nago, euren inbentoa jeneral erailearengan ez aplikatzeko eskatuz. Egingo al didate kasu?

 

martxoa 11, 2019

ESZEPTIZISMOAN ZUTIK


Bere azal gainean jakintza tinko bat ere ez duen lur zatia; horrela definituko luke mundua eszeptiko batek, eta iritzi guztiak zalantzagarriak direla gehituko luke. Horren definizioari erreparatuko bagenio guztiok eszeptikoak garela esan genezake, bakoitza bere neurrian, denok baitugu naufragoaren izpitxoren bat, eta bizitzan barrena ezbai kronikoa saihestera jolasten gara. 

Beldur ematen didate erabat konbentzituek. Fanatismoaren atarian daude euren buruak egia sakrosantuaren ugazabatzat daukatenak. Nahiago dut, mila aldiz gehiago, eszeptikoak... Behintzat euren ezagutza dudan jartzen dute. Eta osasungarria gertatzen da beti zalantza, munduaren azala uzkurtzea eta segituan berriro luzatzea ahalbide baitezake.

Eszeptizismoan zutik irauteko, dena den, baikortasunez begiratu behar diogu datorrenari, zer datorren oso garbi ez badugu ere. Horretan datza, azken finean, bizirik segitzeko indarra.

Argazkia: Tere Anda

martxoa 04, 2019

BOTERE ETA AGINTARITZA


San Prudentzio eguna baino lehen zurrunbiloak irentsiko ez bagaitu deskonektatzeari ekin behar zaio, azkar. Egia esatera, nik aspaldi itzali nuen inorako argitasunik eskaintzen ez duen politika-aparailu transmisorea eta konbentzimenduzko logikari helduko diot oraingoan ere apirilaren 28ko hitzorduan. 


Boterera igoko diren agintariak zein agintaritza motak gidatuko dituen izan beharko genuke gogoan hautesleok gure botoa kutxara sartu baino lehen, izan ere argibideetako bat, boterera igo nahi dutenen agintaritza-estiloa da. Boterea eskuratu gura dutenen agintaritza pribatua nolakoa den eta hautagaiaren esparru pribatuko baloreak zein neurritan balora daitezkeen eduki behar dira presente beti.

Nolako agintaritza pribatua halako botere publikoa gertatzen da, eta kandidatoaren esfera pribatuak hanka azpitik pasatzen baditu etikaren gutxieneko printzipioak... nola arraio fidatuko naiz ni tipo horretaz? Protagonismo soziala egiatasun pribatutik erdietsi behar da eta ez gezur eta engainu jarraikitik, ezin baita etika publikoa eta pribatua banandu. 

Aukera politiko desberdinen artetik garbi asko antzeman daiteke nortzuek muzin egiten dioten egiari, esparru pribatua lehenetsiz kolektiboaren onuraren aurretik. Nik behintzat horrela ikusten dut.

 Argazkia: Tere Anda