HERIOTZA DEITORAGARRIAK

Inork ezin du ziur esan, heriotza zigorraren betearazpena Kenneth Eugene Smithentzat heriotza-korridoreko egonaldiak 1989az geroztik suposatu dion tortura baino mingarriagoa izan den. Horri gehituta, erabilitako metodologia akatsa izan zela eta 2022an presoaren heriotza ezin izan zela eragin, egia da sentsibilitate apur bat duenak okagarritzat hartzen duela, Estatu Batuetako Auzitegi Gorenak, exekuzioa bertan behera uzteko eskaera baztertuz, hartutako erabakia.

Pertsona ororen heriotza bortitzak zigortua izan behar du; Inork ez du besteen bizitzari erasotzeko eskubiderik. Eta egiten duenak bere gain hartu behar ditu ondorioak... baina errudunaren heriotza eskatzea ere bizitzarako oinarrizko eskubidearen aurkako erasoa da. Hiltzeagatik hiltzea da. Eta exekuzio biek ez dute euren ekintza aldarrikatzeko gutxieneko duintasunik. Areago, justizia aplikatzearen ondoriozko heriotza, prozesuaren kausa gisa sortutakoa bera baino deitoragarriagoa dela iruditzen zait.

Hil baino minutu batzuk lehenago, Smithek esan zuen gau hartan Alabaman gizateria atzerapauso bat ematen ari zela. Presoa hiltzaile izan zela ahaztu gabe, berarekin nago bere adierazpenean.

Argazkia: New York Times

MUNDU ZORIONTSURIK EZ

 

Aldous Huxleyk 1932an “ Mundu zoriontsu bat” idatzi zuenetik samurragoa da gizakiaren gaineko azterketa kritikoa egitea. Etorkizunari buruzko metafora ilun gisa aurkezten den eleberri-bilbea iraganeko edozein garaitako pertsonari buruzko definizio egokitzat ere jo liteke.

Hautaketarako askatasunaren alde borrokatzen gara eta giza harremanetan independentziarekin amets egiten dugu, baina -Huxleyk azpimarratzen zuenez- independentzia, askatasuna ez dira propietate naturalak, baizik eta egoera onirikoak, eskuraezinak. Gizon edo emakume izatea inperfekzio multzo bat da, eta horietaz -paradoxak!- jabetu egiten gara, baina, hala ere, horiek gainditzen saiatzen gara... etengabeko eta betiko desengainu batean eroriz.

Mundu zoriontsurik ez dago, gizadia ez baita gai izan bere ibilbide historiko osoan askatasuna eta independentzia sortzeko. Gizabanakoek euren duintasuna - ametsetan sinesten duenaren kualitatea- baztertu dute ezer ezen truke. Eta Huxleyk jolastu egin zuen gu guztiokin, antropologikoki gugandik ezin dela miraririk espero baitzekien. Arrisku ekologikoa barneratu samarra dugun bitartean, egin al da inoiz galdera gizadiaren balizko porrotaz? Zein giza-kolektibotan lehenesten da pertsonaren erreskatea? Ez al da izango erantzuna ezagutzen dugulako?

EGUNEROKO ARGAZKI ULERTEZINA

 

Ez naiz gai Yemenen aurkako eraso amerikar eta britainiarren arrazoi objektiboak ulertzeko. Are gutxiago subjektiboak, nahiz eta ziurrenik azken horiek -hain zuzen, subjektiboak direlako- errazagoak gerta litezkeen, bonbardaketen atzean dauden zioen multzoari buruzko epaiketa-markoan egokitzea.

Ildo beretik, ez dut sakon ezagutzen Hegoafrikaren argudioa Israel Hagako auzitegira eramaten saiatzeko Zisjordanian gertatzen ari den guztiagatik. Bai irakurri ditut proposamen horri aurkeztutako judutarren erantzunak eta logikoenak iruditu zaizkit, kontuan izanda ez dutela ezer egiten beren ekintzak defendatzea baino, gehiengoari sarraski guztiak defendaezinak direla iruditu arren.

Eguneko argazki arrunt bat da, adimen normal batentzat ulertu ezinezkoa. Baina jende normalak zerikusirik ez dugun mundu batean definitiboki gailendu dena, beren nahiak betetzen ez dituen edonoren gorpuaren gainean ibiltzeko prest dauden bihozgabe batzuen logika eza aplikatzen den bitartean.

Antzeko argazkia agertzen zaigu egunero.

Argazkia: metalcrown.com

ELKAR ULERTZEAREN BILA DIAPASONAREKIN

 

Pinttu eta Baremboin

Guztiz sinetsita nago edozein gatazkaren konponbidea, irtenbidea aurkitzeko aurkarien erabateko konpromisoak dakarrela. Baldintzarik gabeko nahimenean datza eta ez horrenbeste irtenbidea artikulatzeko moduan. Era berean, bila ari denak beti aurkitzen duela uste dut. Baina, derrigorrez, atera egin behar da konponbidearen bila.

Daniel Baremboinen gaineko bideo bat ikusi nuen iragan astean, duela urte batzuk Israelgo musika saria eman zioten ekitaldian grabatutakoa. Gobernuaren ondoko judutar zirkulu jakin batzuetako kritika eta deskalifikazio sorta batek jarraitu zion golardoari, israeldarrak eta palestinarrak elkarrengana hurbiltzeko helburu duen Baremboinen musika ekimena dela eta.

Beste eskala batean - musika hizkuntza erabiliz- Baremboinek Pinttu laguna dakarkit gogora, Mugarik Gabeko Musikarien presidentea, musikaren bitarteko herri ezberdinen arteko besarkadaren defendatzaile nekaezina. Israeldarra zein euskalduna herritar zuzen eta borrokalarien bi adibide dira, borrokatzea merezi duen kausa bakarraren aldarrikatzaileak: nazioen arteko harmonia. Eta deigarria da biak arma berarekin borrokatzen direla: diapasonarekin.

Argazkia: Pinttu 

BAREMBOINEN BIDEOA

KAIXO, EGUN ON!

Urteko mendi ibilaldiak Tellamendin amaitzea zen gure asmoa baina 2023ko azken eguna euritsu agertu zitzaigun eta ez zen gauza katarrorekin bukatzea. Horregatik, igoera xumeago baten aldeko apustua egin genuen, behin hodeiak atzera egin eta igoera txikia gorabehera meteorologikorik gabe egin genezakeela ikusita.

Behatokiko balkoitik eskaintzen zaigun panorama atseginez  kontenplatu genuen eta eguna, itzaltzen ari zen urtea bezala pasatzen ari zela iruditu zitzaidan bapatean: itxura itsusi batetik nolabaiteko hobekuntza erakustera joan zen, oraindik egoera guztiz egonkortu ez bada ere.

Orduan ekialderantz begiratu eta zeruak itxura itxaropentsuagoa zuela ohartu nintzen. 2024a hurbiltzen ari zen, itxaropentsu izatera gonbidatzen zuena. Ez dadila espejismo bat izan.