ALDEKO HAIZEETARA IREKITA

Badira berrogeita hamabi urte belaontziz nabigatzeari ekin nionetik. Ez dut inoiz esango nabigazioaren teknika goitik behera menderatzen dudanik ezta praktika gorrian goi mailako patroi naizenik ere baina nahikoa eskarmentua daukat haize desberdinen eraginari aurre egiten.

Aurtengo udan belaontziaren lema hartu dudan aldi bakanetan aspaldietan nire baitan bizi ari naizen fenomenoak toki hartu du berriro nire baitan, izpiritua otzantzen ari zaidala birfrogatuz. Lehen ez bezala,  haizearen norabide zeinuak ez zidan bat ere axola. Berdin zitzaidan iparrak ala ekialdekoak jotzea eta popa norantz zegoen begira. Inportantea atsegintasun eta askatasun osoz unea gozatzea zen, aldeko haizearen ontasunaz baliatuz. Helburua ez nuen uretako puntu konkreturik, nire gogobetetasuna baizik. Non amaituko nuen ez nekien arren haize guztiak aldekoak nituen. 

Eta Seneka zetorkidan burura behin eta berriz, hankaz gora jartzen ari bainintzen bere adagioa, nora doan ez dakienarentzat ez dela aldeko haizerik dioena. 

Argazkia: Tere Anda 

BIDAIAK

Badira opariak, eta opari ederrak. Azken hauetako bat egin dit lagun batek. Liburuxka bat da, irarkolatik atera berria. Ez dakit zenbat ordaindu behar den dendan formatu apaleko orrialde gutxiko honengatik. Poemak ditu irakurgai; ziurrenik ez da garestia izango. Baina Jon Iñaki Lasa eskuzabala izan da nire eskuetan bere azken ekarpen literarioa uztean. Ikaragarri gozatu dut 58 olerkiekin.

Poema ederrak. Jon Iñakiren esku, buru eta bihotza ilaran jarri dira izkiriatzean, bestela ezin da hain lerro gutxitan horrenbeste edertasun bildu. Hitz neurtuak, egokiak, barne muinean eragin dardaragarria pizten dutenak. Hitzez hitz, ia-ia hizkiz hizki- dastatzera gonbidatzen duten poema biziak.

Tere Irastorzaren hitzaurre bikainaren ondoren irakurlea Jon Iñakiren mundu izpiritual magikoan sartzen da. Eta olerki eraikin sendo bezain miragarri batekin egiten du topo, osaba Josemarirenganako afektibitate zintzoari jarraikiz Jon Iñakik bere literaturarekin jaso duena, 78 orrialdetan. Eskerrik asko, adiskide.

BI ERREALITATEREN ARTEAN

Hilabete bat oso denbora tarte txikia da gizadiaren buru eskema antzemateko. Baina ideia orokorraren hurrenera iristeko egin daiteke ahalegina, batez ere gizartearen mugimendu animikoei erreparatuz.

Abuztua hilabete aproposa izan ohi da pertsonok gure barnea hustu dezagun. Ziurrenik oporretako ohiko xarma artifizialak eragin positiboa izaten du gure berba jario otzanezinean eta denetariko iritzi absurdu eta ergelak entzuten eta irakurtzen dira han eta hemen.

Zalantzarik gabe, Bartzelonako atentatua izan dugu lehengo hilean albisteetako erpina eta oraindik ere fruitu gehiago emango du, iturburua ez baita agortu. Ez dit irakurleak ukatuko atentatuaren ondorioz berriro garbi ikusi dela bizi garen oilategi erraldoiaren neurri infinitua (barka nazatela oilo-oilarrek)

Yuval Noah Harariren "Sapiens" liburua irakurtzen harrapatu ninduen atentatuak eta israeldarrari ideia batean bederen arrazoia eman behar izan nion gertaeraren berri izan eta berehala: oraingo gizaki jakintsua bi errealitate bikoitzean bizi da. Alde batetik errealitate objektiboa (erreka, zuhaitz, lehoiak…) Bestetik,  asmatutako errealitatea (jainkoak, nazioak, erakundeak…) Eta gure egunetan errealitate fiktizioak partida irabazten dio objetibismoari. Horrela, azken egunera arte?

Argazkia: Tere Anda

GURE GARAIA

Goiz aldeko argitasunak  orkatzak zelatzen sarri harrapatzen nauen zuhaitzaren itzalean nago eserita. Abuztuko arratsalde argitsua da, eta kilometro karratutako bakartasunean entretenitzen ari naiz, nire aita zenaren aldizkari  baten irakurketan. 1955eko Nuestro Tiempo agerkaria ekarri dut nirekin,  aitak ere garai hartan zapaldu zituen bazter ezkutuetara.

T.S. Ellioten antzerkiaren nondik norakoak ditut irakurgai, baina berdin lioke beste edozein gaik. Lerro hauek idaztera ipini nauena ez da artikuluaren edukia izan, nagoeneko testuingurua baizik: hirurogei urte ondoko eszenategi berdina daukat begi aurrean, lore usaintsu berdintsuekin, harkaitz eta bidezidor berdinekin, haize epeltxo berdinarekin. Areago, geriza eskaintzen didan zuhaitza bera ere hementxe egongo zen duela sei hamarkada. 

Eta inguratzen nauen naturak isilean adierazten dit  instanteko argitxo bat garela zeru mugagabeko neurri ulertezinetan. Belakien karranka sarkorrak datozkit urrutitik eta ziur nago aitak ere entzun zituela inoiz, ni nagoen tokian.

Argazkia: Tere Anda 

NEYMAR ETA IKERKETA GASTUA

Egin al dezake nork nahi duena bere diruarekin? Printzipioz bai, jakina. Horretarako da norberarena. Sakonduz gero galderaren zentzuan aurki genitzake baldintzagaiak hain baieztapen borobila urra lezaketenak. Ikuspuntu etiko eta sozialak erabil litezke diru pribatuari mugak jartzeko eta, beraz, jabetzaren kontzeptua erlatibizatu egin genezake. Etiko al da futbolista batengatik 222 milioi euro ordaintzea? Nik ez daukat erantzunik. Duela urte batzuk galdera berdina egin nuen beste ostikalari batengatik -ahaztu dut izena- 60 milioi pagatu zirenean. Mundua erotu al da? Ez dakit. 

Dakidana da tiroak erratzen ari garela. Neymarren salerosketaren haritik irakurri nuen diru horrekin berrogei maserati, hogeitabost ferrari, zazpi luxuzko itsasontzi… eros litezkeela.  Albistea sinatzen zuenak areagotu egin zuen nire harridura: horiek al dira gizarteari interesatzen zaizkion adibide alderagarriak? Maserati? Yateak? Burutik sano al gaude? Kezkatu beharko gintuzkeena da, esaterako, brasildarraren operazioko sosekin euskal unibertsitate publikoen urteko ikerketa gastuaren halako lau bider finantza litekeela. Polita, ezta?

 

ASTONAUTA

"Astonauta, tronpeta flauta..." kantatu zuen nire bilobak uztaileko udalekuetako amaiera ekitaldian, beste hamabost bat lagunekin. Kanta eta dantza, neska-mutiko horien gurasoentzat apropos egokitutako emanaldi artistiko batean. Euskal Herriko beste hainbat haurrek egingo zuten bezala, ziur. Diferentzia, ordea, artista txikien jatorrian datza, izan ere nire biloba Alacanteko herrixka batean bizi da, mendi aldean, eta haraino iritsi da astonauta xelebrearen ospea. Ekitaldiko bideoa igorri zidatenean emozionatu egin nintzen, jakina, edozein aitona bere bilobarekin egin daitekeen moduan.

Identitateari buruz filosofatzera jartzen garenean sarri ahazten dugu gauzak uste dugun baino sinpleagoak izaten direla. Nire biloba alakantetarrak esponja balitz bezala xurgatzen ditu nortasuna osatzen doazkion osagaiak, eta hori gutxi bailitzan gauza da bere gelako neska-mutikoak euskal abestiak kanta eta dantzarazten jartzeko. Zein da nire bilobaren identitatea? Nik garbi daukat.

Argazkia:enekantak