ASTONAUTA

"Astonauta, tronpeta flauta..." kantatu zuen nire bilobak uztaileko udalekuetako amaiera ekitaldian, beste hamabost bat lagunekin. Kanta eta dantza, neska-mutiko horien gurasoentzat apropos egokitutako emanaldi artistiko batean. Euskal Herriko beste hainbat haurrek egingo zuten bezala, ziur. Diferentzia, ordea, artista txikien jatorrian datza, izan ere nire biloba Alacanteko herrixka batean bizi da, mendi aldean, eta haraino iritsi da astonauta xelebrearen ospea. Ekitaldiko bideoa igorri zidatenean emozionatu egin nintzen, jakina, edozein aitona bere bilobarekin egin daitekeen moduan.

Identitateari buruz filosofatzera jartzen garenean sarri ahazten dugu gauzak uste dugun baino sinpleagoak izaten direla. Nire biloba alakantetarrak esponja balitz bezala xurgatzen ditu nortasuna osatzen doazkion osagaiak, eta hori gutxi bailitzan gauza da bere gelako neska-mutikoak euskal abestiak kanta eta dantzarazten jartzeko. Zein da nire bilobaren identitatea? Nik garbi daukat.

Argazkia:enekantak

JAIETAKO TRASZENDENTZIA

Idazten nuen lehengoan iraganera igotako bizitzapen helezinei buruz. Errealitatearen hauskortasunak mugatzen du gu bizion ibilaldi lurtarra, eta begi bistakoa da zein samur hauts daitekeen ekilibrioa. Egia esateko, uneoro egiaztatzen dugu denboraren joaneko arrastoa.

Atzo, adibidez,  Urrezko Zeledonen eguna ospatu genuen Gasteizko jaietan. Urteroko zeremonia bertsuarekin ekin genion egitarauari, betiko desagertutako kideak gogoratuz. Izan ziren eta ez daude; bagara eta ez gara egongo. Horrela defini genezake iraungitze datarekin jaiotakoon joko zelaia. 

Baina, boteprontoko pentsamendua datorkit, zer dela-eta hain traszendente jartzea, baldin eta  errealitatea bizitzaren legea betetzea baino ez bada? Eta gainera, jaietan. Kita, kita...

Argazkia: Gasteiz aldizkaria 

ITZALA BADOA

Ohiturak eta pertsonak aldatzen goaz, etengabe. Ala pertsonok gara aldatzen direnak? Ez dakit. Agian kolektibitateak ditugu aldakorrak, gizabanakoarengan konstantearen islapena argiagoa baita giza multzoan suma daitekeena baino. Gauza da ia-ia oharkabean goazela aurrera, eta inoiz atzera begira jarriz gero hutsune galanta igartzen dugula gure eta atzean utzitako iraganeko itzalaren artean. 

San Inazio dugu gaur, egun polita zenbait tokitan. Diodan, kako artean, ez dakidala Loiolako josulagunek (Zaitegi zalea, bistan da) jarraitzen ote duten ospatzen konpainiako fundatzailearen jaia. Azpeitian bai, seguru. Eta Kanpazarren ere bai. Baina ez da berdina izango. Zeren aldean berdina? galde lezake norbaitek. Oroimeneko  saninaziyu ala saninazixuekin konparatuta, jakina. Eta hasperentxo batek ihes egiten dit, gero eta urrunago daukadan itzalari begira.

Argazkia: JMVM 

EUSKARAREN URAK

Nire herriko errekek itxura osasuntsua azaltzen dute eta bere uretan arrain eta karramarroak ikus ditzakegu erraz. Hain baieztapen xumea ezingo genuen adierazi duela mende erdi, urak pozoinduta jaisten baitziren eta haien bazterretako bizitza-erakuslerik nabarmenena arratoi erraldoiak genituen. 

Inguruarekiko kontzientziazio sakona eta, batez ere, legeria eta arautegi aproposak izan ziren oinarrizkoak gure ur jarioetako egoera nazkagarriari buelta emateko. Jakina, azpiegiturako inbertsioak ere ezinbestekoak gertatu ziren, dirurik gabe nekez mugi baitaiteke aurrerapen emankorraren makineria. 

Euskararen urak lohituta datoz, eta inbertsio ikaragarriak egin eta egiten ari diren arren gure hizkuntzaren kaleko agerpena gero eta ahulagoa bide da. Itxura guztien arabera, gainera, epe laburreko iragarpenak ez dira itxarongarriak eta ez da goranzko aldaketarik espero euskararen kale erabileran. 

Kontzientziazioa, teorian bederen, ziurtatuta daukagu, gizarte eragile guztien aho beroetan entzun daitekeenez. Beraz? Bada, jaun andreok, euskara bere osotasunean babes lezakeen legeriaren aldaketa geratzen zaigu bakar-bakarrik erresorte pizgarri moduan. Nire herriko errekekin gertatu zen bezala, bere ur bazterretatik gustura pasea gaitezen euskarak iraultza behar du legerian. Horri ekiten ez zaion bitartean uren kalitateak jaisten segituko du.

Argazkia: JMVM

ADINIK HOBERENA

Goizean esnatzen garenean jardunaldi berri bati ekin behar diogula da burura datorkigun pentsamendua eta egutegiak zer iragartzen ote digun geratzen gara ikusmin, batez ere betebehar profesionalak iraganeko istoriotzat ditugunok. 

Datorkigunari begitarte baikorrez itxoin behar zaiola uste dutenetakoa naiz. Ziur nago somatikoki modu positiboz eragiten duela jarrera zabalak gure osasunean, gorputzari ez ezik gogoari ere bestelako suspertze indar argiagoa ahalbidetzen baitio. Ohetik umore aldrebestuz jaikitzea ez da egun berriari eman dakiokeen hasierarik onena. 

Batzuek diote gogoaren umorea adinaren kontua dela, ez dugula berdina gazte deneko ohetik jaiki behar izatea ala zahartzarokoa. Egoera horietako bigarrenetik igarotzen ari naiz ni eta oraingoz bederen umoretsu eta baikor jartzen dut oina lurrean. Izan ere, beti iruditu zait bizitzaren adinik hoberena bizirik egotea dela, eta lerro hauek idazten ari naizenean horrela segitzen dut, bizirik.

Argazkia: Tere Anda