BILATU

maiatza 27, 2024

SOLIDARITATE KANPAINAK SUPERMERKATUAN


Ez zait inoiz gustatu elizan erretilu edo poltsa bat pasa diezaidaten nire akaroa utziko ote dudan. Koakzioa iruditzen zait niri eliztarra halako tesituran jartzea. Amorru eman dit beti poltsari-zelatariaren aurrean nire jarrera azaltzeko frogak. Are gehiago, pertsona bakoitzaren pribatutasunaren aurkako erasotzat jotzen dut, eta horren aurrean nire jokaera duela hamarkada asko erabaki nuen, dirua publikoki ez nukeela inoiz emango baieztatuz. Norbait lagundu nahi badut, ez diot inori jakinarazi beharrik, ezta seinaleen bidez ere.

Hausnarketa hau gure herrian oso ezaguna den banaketa kate batean egindako “elkartasun kanpainarengatik” etorri zait burura. Hartu berri dituzun Cola Cao-a edo patatak ordaintzera zoazenean, kutxazainak galdetzen dizula zuk ere kanpaina horretarako diru-kopuru bat eman nahi duzun: nire askatasunaren eta intimitate-eskubidearen sartze bortitza da . Baina nor da kate hori nire sentimendu intimoak frogan jartzeko?

Elizaren jokaera, bere gastuetarako eliztarrek laguntzen duten ala ez aztertzeko denen begien menpe jarriz, supermerkatu kate honena bezain arbuiagarria iruditzen zait.  Elkarte horrek ongintzazko helburu batekin kolaboratu nahi badu, egin dezala bere bitartekoekin, edo - nahi badu, eta gehienez jota- bere bezeroentzako inkesta partikularren bitartez.

Laguntza humanitariorako helburu honetarako edo beste baterako nire dirua eskaini nahi badut, esku batek besteak zer egin duen jakin gabe egingo dut. Are gutxiago, beste inoren eskuak.

Argazkia: wikipedia

maiatza 20, 2024

GORA ANTZERKIA



Atsegina izan arren, ezezaguna zitzaizun medio batean murgil egitera ausartzen zara eta hogeitabi urte eman ondoren pentsatzen duzu asmatu egin zenuela erabakiarekin, merezi izan zuela. Oso azkarra eman da dena, hastapenetako zalantza eta zuhurtziak bere indarrean segitzen duen arren, eta batzuetan ahaleginak irentsiko zintuela iruditzen bazitzaizun ere. Bizitzak berak bezala, erlatibizatzen erakutsi dit antzerkiak.

Horixe baita antzerkia, eguneroko bizipenak euren testuinguruan aztertzeko egokiera, eta nor beraren sentimendu hutsetik erantzun aproposa eskaintzeko plataforma. Eta, hori gutxi bailitzan, talde lanean aurrera egiteko zirrikitutik joanda giza kohesioan hazteko ibilbidea jartzen du antzerkiak zure aurrean.

Hogeitabi urte daroiagu antzerkia sortzen edo, nahi baduzue, interpretatzen, antzerkian ezin baita bi kontzeptuak bereiztu. Interpretazioak sortzera eramaten zaitu eta ez dago sortzerik interpretazio gabe. Doke Antzerki Taldea nire espazio partikularra izan da sorkuntza kolektiborako, eremu idorrean arituko bainintzen taldekideen sostengu, babes, konfiantza eta baliorik gabe. Horiei denei, mila esker... eta gora antzerkia.

Argazkia: JMVM

maiatza 13, 2024

HAN FEIZI

 


Aspaldi gizon bat izan zen jateko gauzei buruz filosofatzen zuena, hau da, ez zuela denbora alferrik galtzen kastitateaz, fedearen botereaz, gaitzerako jendearen berezko joeraz edo anakoreten bizitza eta bere bertuteez. Dagoeneko esan dut aspaldikoa zela eta gerta liteke berari buruz eta bere aldarrikapen filosofikoei buruz dakiguna pixka bat desitxuratuta egotea distantziaren ondorioz. Baina axola duena zera da: bere iragarki eta teoriak haizatzen hasi zenean bizitzaren ibilbidea alda zezakeela uste izatetik egin zuela... noski, norbaitek bere teoriak praktikan jartzen bazituen.

Han Feizi zuen izena eta K.A berrehun urte lehenago bizi izan zen, Txinan. Bere nagusientzat -dei ditzagun jabeak- gobernu autokratiko motari buruz teorizatu zuen, Konfuzioren teorien aurka joaz eta ereduarekin gobernatzeko ideia baztertuz... hain zuzen, esan zuen gure pertsonaiak, eredua eredugarria ez izatea gerta baitzitekeen, eta ez zen egoki belaunaldi berriei errotik oker dagoen bizitza politikoa irakastea.

Han Feiziren ustez, erakunde politikoek egoera historikoen arabera aldatu behar zuten, postulatu anakronikoetan ainguratuta dauden gobernu formei atxiki gabe. Agintariak ez luke, txinatarraren arabera, jendea on egiten saiatu behar –bere ustez ezinezkoa den helburua–, baizik eta gaizki egitea eragozten saiatu beharko litzateke. Eta helburua lortzeko, agintariak –enperadoreak bere kasuan– sinetsi beharko luke bere ministroek beti inperioaren onerako lan egingo zutela eta ez euren aldeko jukutrietan.

Han Feizik hasieran enperadorearen errespetua eta sinpatia irabazi zituen, baina aurki salatu egin zuten lehen agintaria inguratzen zuten gobernadoreek. Giltzapetu egin zuten... eta gure filosofoak zikuta hartu zuen, bere kontzientziari entzungorrarena egin izan balio itxaroten zion tortura baino erremedio gozoagoa, alegia. Enperadorea laudatzen jarraitu zuten inguruko pelotek -egun batzuetan ni naiz lehen ministroa eta  besteetan zu- baina ikusi zutenean buruzagi gorenak ez ziela balio, tronutik erauzi zuten...eta hemen bake eta gero aintza.

Han Feiziri buruz ez zen ezer jakin milaka urte geroago arte. Txinan enperadorearekin segitzen dute, mendebal janzkera daraman arren. Errusian ere gauza bera. Espainian erregea daukate.

Argazkia: Tere Anda

maiatza 06, 2024

HATZAPARRETATIK ALDE EGIN GURAN

 


Diotenez, hiper modernizatutako gizarte batean ez dago,  edozein alderditan teknologia kontrolik gabe sartzearen aurrean imintzio txar egiterik. Ezinezkoa da, antza denez, adimen artifiziala deritzonaren bizkar gainean zamalkatzeko tentazioari ez heltzea, eta, hala ere, nora eraman gaitzakeen ez jakiteak izutu egiten gaitu. Badakigu lur izeneko planeta hau nekez salba daitekeela giza eboluzioari buruzko tratatuetan inoiz erregistratu ez den hekatonbe batetik. Ezezagunaren aurrean begiak ixten dituen animalia espezie bakarra gara. Gurea ez da ausartzen horri aurre egiten bere indar ulerkor eta otzanarekin. Eta etengabeko mugimendu zurrunbilotsuan galtzen da.

Saiatzen gara kanporantz burutsuak garela ematen, eta huts egiten dugu gure jokabidean akatsak bilatzeko barne-murgiltzean. Bakardadeak asaldatzen gaitu eta zarataren aldeko apustua egiten dugu, gure kontzientziarekiko erronkaren erantzuna bertan aurkituko dugulakoan. Gaindituko al dugu lehen erasoa? Edo hobeto izango al da, on materialik ez dakarren abentura oro ezabatzea?

Dena bost axola zaidala esan nahi nuke, ez nagoela prest geratzen zaidan apurra inork pipermindu diezadan. Baina ezin dut. Kontzientea naiz hartutako konpromisoari ez eusteak amorru handiagoa sortzen duela hura onartzeak baino, nahiz eta oso nekagarria eta bihurria den. Eta horretan ari naiz. Hatzapar itotzaileetatik alde egiteko guran.

Argazkia: JMVM